Đèo Ô Quy Hồ có cung con đường đèo dài ngoằn ngoèo trên quốc lộ 4D, trong ấy 2/3 quãng đường thuộc địa phận huyện Tam tuyến đường, Lai Châu; 1/3 còn lại nằm ở phía Sa Pa, Lào Cai.Đây có nhẽ là một con đèo giữ kỷ lục về độ dài tại vùng núi Tây Bắc Việt Nam, đối với chiều dài lên đến gần 50 km, dài hơn cả đèo Pha Đin (dài 32 km, nằm tại nhóc con giới tỉnh Sơn La và Điện Biên) hay đèo Khau Phạ (gần 40km, thuộc Yên Bái).
Có thể chinh phục “vua” đèo từ hai phía: đi các con phố Tam con đường (tỉnh Lai Châu) lên hoặc đổ từ Sa Pa (tỉnh Lào Cai) xuống. Dù đi bằng các con phố nào, ngọn đèo này cũng làm “thót tim” du khách. đường uốn lượn, không ít lần du khách phải nép sát vào vách núi để tránh những chiếc xe khá đổ đèo với tốc độ cao. các dãy núi cao xỉu với đám rễ cây nhằng nhịt, bên kia là những dãy taluy cheo leo trên thung lũng sâu thăm thẳm. Mây bao phủ những ngọn núi xung quanh hay bên dưới thung lũng làm khách cảm giác như đang bập bềnh giữa biển mây…
lên đường từ thị trấn trong mây Sa Pa, chúng tôi kiểm tra xe thật tỷ mỉ, cột hành lý chắc chắn, ăn vận kín đáo với áo khoác dầy cộm và khăn choàng kín cổ. Mùa này, Sa Pa lạnh khoảng 10 độ thì lên tới đỉnh đèo, nhiệt độ giảm càng thêm vài độ nữa. Ra khỏi thị trấn dù đã tương đối trễ tuy nhiên mặt trời vẫn chưa vén được tấm mây để soi xuống khuôn mặt đất. Được khoảng vài cây số, gần tới ngã ba đi Bản Xèo để vào Mường Hum, đi Y Tý, bỗng nhiên chúng tôi nhìn thấy các giàn su su nằm dọc theo triền núi vắt lên tới đỉnh rồi đổ xuống tận thung lũng sâu.
Qua khỏi “con tuyến phố su su” khoảng 5 cây số là đến Thác Bạc, một danh thắng của Sa Pa. Từ đây, tuyến phố càng hiểm trở, cứ vằn vèo như thách thức các vô lăng vốn quen đối với tuyến đường đồng bằng trải nhựa phẳng phiu. Càng lên cao, sương mù càng dày. đôi khi, phía trước tầm nhìn chỉ còn một đôi mét. Xe chỉ dám “bò” từ từ, bám gần sát vách núi để đảm bảo an toàn. May thay, vừa lên đến đỉnh, qua khỏi trạm kiểm lâm Trạm Tôn vài cây số, trời quang mây. ko gian trước mắt vô cùng hùng vĩ.
Từ đỉnh đèo, tức vị trí Cổng trời, trước mắt chúng tôi là dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ, nối tiếp nhau chập chùng. Cao nhất là đỉnh Phăng-xi-păng nhọn hoắc. Từng đám mây bay qua, ôm chằm lấy đỉnh núi. Trước mặt là đường uốn lượn như dải lụa, lẩn khuất vào rặng cây, vách núi. khi chưa mở mang con đường này, con đường sá đi lại khôn cùng cạnh tranh. Có các đoạn tuyến đường chỉ rộng chừng hai mét, một bên là vách núi, một bên là vực thẳm sâu hun hút. Người ta nói các câu chuyện rợn người về thú dữ rình rập chuyên săn vồ người, làm cho người yếu bóng dáng nghe xong đã thấy rùng mình.
lúc trở lại đỉnh đèo, du khách có nhiều chọn lựa để khám phá vùng đất Tây Bắc. Đi thăm thác Bạc là một trong các thác cuốn hút nhất Sa Pa nằm ngay trên con đèo hay rẽ vào Bản Xèo chừng 30 cây số là Mường Hum tuyệt đẹp với những thửa ruộng bậc thang hùng vĩ hay phiên chợ vào cuối tuần thu hút khách khám phá. Vào sâu càng thêm một chút là Y Tý, nơi có thể ngắm mây từ trên cao. Từ đây, đi theo đường vành đai biên cương Việt-Trung, du khách đến Lào Cai. Trên cung con đường này, du khách sẽ khám phá được ngã ba nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt và những cột mốc chủ quyền suốt khoảng 100 cây số này…
ngày nay, con đèo dài 50 cây số này đã được trải nhựa và mở mang để nối liền hai tỉnh, hình thành cung đường du lịch cuốn hút. Gần cuối năm 2012, mạng thông tin điện tử quốc tế có uy tín Globalgrashopper đã bình chọn đèo Tây Bắc là “vua” – một trong mười danh thắng đẹp nhất Việt Nam. ko ít đoàn mô tô, xe địa hình của du khách quốc tế tới đây để chinh phục đèo và các cung tuyến phố hấp dẫn của Sa Pa.
Chúng tôi tiếp diễn hành trình về phía cuối đèo. Vẫn tuyến đường uốn lượn và hiểm trở. đến chân đèo, nhìn lên dãy Hoàng Liên Sơn vừa mới thấy được sự hùng vĩ của nóc nhà Đông Dương. Nhìn lại cung các con phố vừa trải qua đầy nguy hiểm mà rùng mình nhưng mà đầy thích thú để tiếp diễn trở lại đường vừa đi qua. Từ phía chân đèo, chúng tôi phải di chuyển một đoạn tuyến đường xa đầy trắc trở, ngược dốc hiểm nguy để trở lên đỉnh đèo trước lúc về lại thị trấn trong mây Sa Pa.
Đúng là đỉnh con đèo này xứng danh là “vua” đèo Tây Bắc – nơi chúng tôi sẽ trở lại và vô cùng nhiều người đang tìm đến.