Một trong những nơi thường được biết đến của tỉnh Kiên Giang là điểm đến du lịch Hà Tiên. Được khai mở vào đầu thế kỉ thứ 17, cách Kiên Giang 93 km, Hà Tiên từ lâu đã nổi tiếng có nhiều thắng cảnh đẹp, thu hút nhiều lượt khách tham quan. Không ai nhớ chính xác tên gọi này có từ bao giờ. Chỉ biết Hà Tiên xưa kia thuộc vùng đất Mang Khảm (tục danh Trấn Phiên thành, còn gọi là Đồng Trụ trấn). Tương truyền rằng, ngày xưa vì mến cảnh trần gian nơi đây có nhiều cảnh đẹp, non nước hữu tình, tiên nữ thường xuất hiện trên sông Giang Thành nên Mạc Cửu đặt tên là Hà Tiên.
1. Núi Tô Châu
Tô Châu là tên một dãy núi nằm ở phía Tây vũng Đông Hồ, thuộc phường Tô Châu, thị xã Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang. Tô Châu bao gồm hai ngọn là Đại Tô Châu và Tiểu Tô Châu. Đại Tô Châu còn tồn tại nền đá xưa từ thời họ Mạc.
Còn tiểu Tô Châu thì nằm sát bờ Đông Hồ. Tuy không phải là một trong 10 cảnh đẹp của Hà Tiên, nhưng núi Tô Châu vẫn mang một nét đẹp riêng không lẫn vào đâu được, và chính nó cũng tô điểm một phần cho thắng cảnh Đông Hồ.
Trên đỉnh Tiểu Tô Châu có rất nhiều chùa chiền, tịnh xá nằm ẩn mình dưới vườn cây trái xum xuê, rợp bóng. Từ trên đỉnh núi này, có thể nhìn thấy toàn cảnh Hà Tiên trập trùng giữa biển trời mây nước.
2. Thạch Động
Núi Thạch Động ở xã Mỹ Đức, thị xã Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang là một cảnh đẹp được Mạc Thiên Tứ ca ngợi qua bài thơ. Thạch Động thôn vân, trong chùm thơ Hà Tiên thập vịnh, ca ngợi mười thắng cảnh của đất Hà Tiên.
Đó là một khối đá vôi dựng đứng, có đường kính chân khoảng 45 m, cao 93 m so với mực nước biển. Từ dưới nhìn lên vách núi có nhiều thạch nhũ hình thù kỳ quái, trong đó có một thạch nhũ giống như bầu vú nước nhỏ giọt quanh năm như dòng sữa mẹ, người dân nơi đây gọi là bầu vú mẹ. Vượt qua một đoạn dốc đá, du khách có thể lên đến cửa động. Cửa động ở độ cao đến 50 m. Bên trên cửa động có đề ba chữ Tiên Sơn Động.
3. Bãi Tắm Mũi Nai
Mũi Nai đã được công ty cổ phần du lịch Mũi Nai Hà Tiên xây dựng thành khu du lịch hiện đại với nhiều công trình phục vụ du khách đến tham quan và vui chơi giải trí.Mũi Nai luôn được chọn là điểm đến trong các tour du lịch Hà Tiên.
Bãi tắm Mũi Nai không rộng, cát không trắng nhưng lại êm đềm và thoai thoải, sóng không to, khí hậu ôn hoà, quanh năm mát mẻ. Cát biển Mũi Nai màu nâu sậm, khi những làn sóng chồm lên, quyện vào cát, một màu đen nhánh hiện lên thật lạ lùng. Theo người dân địa phương, màu đen này là do cát biển nơi đây chứa rất nhiều bùn, rất tốt cho da của bạn.
Đặc biệt, khi đến Mũi Nai, bạn đừng quên dùng thử ly thốt nốt mang hương vị đặc trưng của xứ sở du lịch Hà Tiên thơ mộng. Đây cũng là nét độc đáo ở Mũi Nai mà ít có nơi nào so sánh được.
4. Lăng Mạc Cửu
Đền thờ họ Mạc, còn có các tên chữ là Trung Nghĩa từ, Mạc Công từ hay Mạc Công miếu, người dân thường gọi là Lăng Mạc Cửu. Công trình này và khu mộ của dòng họ Mạc trên lưng chừng núi Bình San, là một thắng cảnh và là một di tích lịch sử của xứ Hà Tiên, Kiên Giang.
Phía trước đền thờ là hai ao sen, tương truyền do Mạc Thiên Tứ sai đào để chứa nước ngọt, cho nhân dân dùng, cho đến hôm nay, nó vẫn còn phát huy tác dụng.
Ngôi đền, ngoài giá trị lịch sử, nó còn là một công trình có giá trị nghệ thuật cao, bởi cách bố trí hài hòa và lối chạm trổ tinh vi, sắc sảo.
5. Chùa Tam Bảo – Du lịch Hà Tiên
Chùa Tam Bảo nằm ngay trung tâm thị xã Hà Tiên, tọa lac tại số 75 Phương Thành, phường Bình San. Chùa được thành lập năm 1730, do Mạc Cửu sáng lập để mẹ của ông là Thái Bà Bà tu niệm, bấy giờ gọi là Tiêu Tự. Sau khi bà mất, ông đã cho đúc một tượng phật với một chuông bằng đồng để thờ và tưởng niệm đấng từ thân. Mạc Thiên Tích đã vịnh cảnh “ Tiêu Tự Thần Chung” trong du lịch Hà Tiên thập Cảnh như d0ể nói lên tâm tư của mình khi ở nơi dinh thự, khi nghe tiếng chuông chùa vào buổi sáng. Hiện nay, sau chùa còn ngôi mộ của Thái Bà Bà, xung quanh chùa còn lại bức tường cổ gần 300 năm, họ Mạc đã cho xây dựng để ngăn giặc.
6. Nhà Lưu Niệm Đông Hồ
Thi sĩ Đông Hồ, tên thật là Lâm Tấn Phác (1906 – 0965), người con của đất Hà Tiên, đã có công lao rất lớn là đem lại thành tựu quý giá trong công cuộc nghiên cứu và tìm hiểu về Tao Đàn Chiêu Anh Các. Ông cùng người bạn thơ, cùng là bạn đời – nữ sĩ Mộng Tuyết đã làm sáng danh nền văn học Hà Tiên. Chính quyền địa phương cùng gia đình ông đã xây dựng một nhà lưu niệm vào năm 1995, tại số 42 Trần Hầu ngay trung tâm thị xã( trên nề Trí Đức học xá cũ), như để tưởng nhớ những cống hiến cho sự nghiệp văn học, giới thiệu thân thế, sự nghiệp của Đông Hồ.
7. Núi Đá Dựng
Núi Đá Dựng cao gần 100m, cách trung tâm thị xã Hà Tiên khoảng 06km, từ quốc lộ 80 vào Đá Dựng hơn một cây số, nhìn xa Đá Dựng như một hình thang cân. Trong Hà Tiên Thập Cảnh, Đá Dựng với tên gọi Châu Nham Lạc Lộ ( cò về núi ngọc). Đá Dựng có vị trí chiến lược quan trọng, đã đi vài lịch sử đấu tranh của Đảng bộ và Quân dân Hà Tiên như một truyền thống hào hùng. Đến tham quan di tích lịch sử Đá Dựng như trở về cội nguồn dân tộc, đồng thời khám phá vẻ đêp kỳ bí của các hang động.
- Xem thêm địa điểm du lịch miền tây khác: du lịch An Giang
8. Di tích nhà tù Hà Tiên
Nhà tù Hà Tiên nằm trên một khu đất bằng phẳng hình chữ nhật chiều dài 30m, chiều rộng 25m, bao quanh là bức tường bằng đá kiên cố, cao 3,50m, dày 0,50m, bốn gốc có bốn tháp canh. Di tích này có hay ý nghĩa lịch sử quan trọng. Đây vừa là nơi tố cáo tội ác thực dân Pháp, chúng đã giam hang ngàn người Việt Nam yêu nước, tra tấn đánh đập dã man; đây cũng là nơi ra đời một chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam ở Nam Bộ từ năm 1930
Nhà tù Hà Tiên là dấu vết lịch sử của thời kỳ thực dân Pháp xâm lược và đô hộ nước ta. Nhà cầm quyền thực dân lấy nhà tù làm công cụ, phương tiện để đàn áp tinh thần yêu nước bất khuất của người Việt Nam và tưởng rằng tra tấn, gông cùm sẽ làm nhụt ý chí của những người chiến sĩ cách mạng. Nhà tù Hà Tiên là một trong những bản cáo trạng nói lên sự nham hiểm, độc ác của thực dân Pháp và Mỹ, cũng là bằng chứng về tinh thần yêu nước, tinh thần cách mạng quật cường của nhân dân Việt Nam. Trong nhà tù, cái chết có thể ập đến bất cứ lúc nào, nhưng một chi bộ cộng sản vẫn ra đời và hoạt động ngay trước mặt kẻ thù, lãnh đạo tù nhân đấu tranh chống áp bức, đấu tranh đòi quyền sống. Chi bộ nhà tùn Hà Tiên chính là niềm tự hào trong lịch sử của Đảng bộ tỉnh Kiên Giang.
9. Bãi Tà Lu
Đi theo tỉnh lộ 28, bãi biển Tà Lu cách bãi sau của khu du lịch Mũi Nai khoảng 800m. Bãi biển nơi đây khá đẹp và lý tưởng, ít sóng và không sâu thẳm. Từ đây du khách có thể nhìn những hòn đảo lớn và nhỏ của nước ta và của nước bạn Campuchia, từ khơi xa nhấp nhô trên mặt biển.
10. Điểm du lịch Hà Tiên: Bãi Bàng
Bãi Bàng là một bãi cát bằng phẳng, nồi liền với bãi trước của Mũi Nai, là một bãi tắm tốt, cảnh vật ở đây còn rất hoang sơ, từ đây có thể nhìn thấy đảo Phú Quốc, quần đảo Hải Tặc… trong những ngày trời trong mây tạnh.
11. Điểm du lịch Hà Tiên: Chùa Lò Gạch
Du khách sẽ rất ngạc nhiên với cảm giác khi bước vào bên trong ngôi chánh điện kiểu lò nung gạch. Có tượng một vị bồ tát cầm phương trượng, nét mặt từ bi, tự tại mang hình tượng ngài Mục Kiền Liên đi tìm mẹ ở chốn âm cung. Cũng có người cho rằng đó là pho tượng ngài Đường Tam Tạng đi thỉnh kinh ở Tây Thiên, khi đã đắc đạo hóa thân thành bồ tát…
12. Điểm du lịch Hà Tiên: Chùa Năm Ông
Chùa Năm Ông nằm ngay trung tâm thị xã Hà Tiên, tọa lạc tại số 52 Mạc Thiên Tích , phường Bình San. Còn được gọi là Miếu Quan Thánh Đế Quân, là một trong những nơi mà người dân địa phương sùng kính tôn thờ coi như chốn linh thiêng. Chùa được thành lập thời Mạc Thiên Tích( sách Gia Định Thành Tông Chí).
13. Hòn Chông
Dọc theo biển, xuôi về hướng Nam, du khách sẽ đến một cụm thắng cảnh nổi tiếng của Hà Tiên là Hòn Chông. Nước biển ở đây xanh ngắt, không thua kém gì biển miền Trung. Điểm nhấn khi đến Hòn Chông là được ngắm nhìn hòn Phụ Tử ngày đêm sóng vỗ của những huyền thoại thắm đượm tính nhân văn của người dân Việt: hai cha con đã tiêu diệt thủy quái; người cha cứ mỗi chiều dẫn đứa con bé bỏng ra trước biển ngóng về miền quê xa với nỗi nhớ khôn nguôi…